Steenbeeldhouwgereedschap om steen met de hand te bewerken

Stalen en hardmetalen handgereedschap

Afhankelijk van de steen die je bewerkt, gebruik je als steenhouwer of beeldhouwer beitels van smeedstaal of van hardmetaal. Smeedstalen beitels hebben als voordeel dat ze in een kleinere hoek, met zeer scherpe kanten en met een geharde punt gesmeed kunnen worden. Daardoor zijn ze ideaal voor de bewerking van kristallijne, zachtere steensoorten, zoals marmer. De beitel kan in een kleine hoek worden aangezet en laat zo de kristalstructuur van de steen intact. Een smeedstalen beitel is dus scherper en flexibeler dan een hardmetalen beitel, maar dat is tegelijkertijd ook de reden dat smeedstaal sneller bot wordt en daarom regelmatig geslepen moet worden. Het voordeel van hardmetalen beitels is dat ze een langere standtijd hebben dan smeedstalen beitels en dus nauwelijks bijgeslepen hoeven te worden. Tegelijkertijd zijn ze brosser en kunnen daardoor makkelijker breken. Hardmetalen beitels hebben doorgaans een stompere hoek, wat ze heel geschikt maakt voor de bewerking van harde(re) steensoorten vanaf ongeveer hardheid 4 en voor bijv. zandsteen dat vanwege zijn hoge aandeel aan kwarts gereedschap snel bot maakt. 

Beitel met klopperkop of met slagkop?

Voor de keuze van het bijbehorende slagwerktuig – vuist of klopper – is bepalend of je een beitel mét of zonder klopperkop nodig hebt. Bij de bewerking van zachte steen raden wij aan een houten klopper te gebruiken, vanwege zijn zachtere slag.

Beitels voor speksteen of albast

Beitels zijn niet per se nodig als het om het bewerken van speksteen of albast gaat, maar als je daar wel voor kiest, zijn tandbeitels heel geschikt. Vanwege zijn zachtheid is speksteen verder ook prima te bewerken met snijmessen, eenvoudige gutsbeitels of de speciale hand gesmede speksteengutsen van MILANI.

Gereedschap uit kwaliteitssmederijen in Italië en Duitsland

De Beeldhouwwinkel voert een rijk assortiment aan kwalitatief hoogstaande beeldhouwbeitels van de Italiaanse merken MILANI en GIORGI. De hand gesmede beitels van ons huismerk KAPRA (vervaardigd in Duitsland) kunnen wij natuurlijk ook van harte aanbevelen. Verder leveren wij steenhouwersgereedschap uit het omvangrijke en complete assortiment van het Duitse BAVARIA.

Het slijpen van handwerkgereedschap

Professionele beeldhouwers stemmen het slijpen van hun handgereedschap precies af op het werk dat ze ermee doen. Maar voor iedere beeldhouwer geldt natuurlijk dat zijn/haar handgereedschap door gebruik slijt en steeds weer opnieuw geslepen dient te worden. Smeedmetaal is daarbij vanwege zijn lagere hardheid dan hardmetaal sneller aan een slijpbeurt toe. Zowel smeedstalen beitels als hardmetalen gereedschap kunnen machinaal geslepen worden, maar voor smeedstaal is wel voorzichtigheid geboden: door oververhitting kan het zijn bijzondere harding verliezen. Bij het gebruik van slijpmachine raden wij daarom aan om het smeedstaal op een witte steen te slijpen. Smeedstaal kan echter ook uitstekend met de hand worden geslepen. Daarvoor kan je het beste een wetsteen of diamanten schuurblok gebruiken. Slijpen met een diamanten schuurblok gaat zelfs bijna net zo snel als machinaal!

Vuisten en kloppers

Als steenhouwer staan vele soorten slagwerktuigen tot je beschikking. Denk aan ijzeren of stalen vuisten en kloppers van hout, kunststof, staal, ijzer, brons of messing. Ieder van deze vuisten en kloppers heeft een eigen gewicht dat weer aansluit bij de diverse doorsneden van de gutsen/beitels. Door deze op elkaar af te stemmen, kan je de slagkracht optimaal op de steen overgedragen. Zo kun je je slaggereedschap helemaal afstemmen op de specifieke eigenschappen van het materiaal waarmee je werkt. 

Raspen, vijlen en zagen

Net als bij veel ander gereedschap, zijn ook raspen en vijlen te krijgen in staal, hardmetaal of met diamant bestrooid. Staalraspen hebben wij o.a. uit de kleine smederij van Renzo Milani in Italië. Daar worden ze – al eeuwen- met de hand geslagen. Ze bezitten een optimale hardheid voor het bewerken van de zachtere steensoorten tot aan de hardheid van marmer. Onze hardmetalen raspen, die langer scherp blijven dan de gesmede raspen, laten we speciaal voor De Beeldhouwwinkel produceren. De langste standtijd hebben diamantvijlen. De boogzaag met hardmetalen zaagdraad is zeer geschikt om zachtere steensoorten tot aan de hardheid van marmer goed in bochten te zagen. Veel stenen zijn prima met een zaag te bewerken, bijv. om grotere stukken weg te zagen. Daarvoor kan ook de boogzaag met blad van hardmetaal gebruikt worden. 

Het splijten van steen

Voor het splijten van steen heeft De Beeldhouwwinkel splijthamers en wiggensets in diverse afmetingen. Wanneer je op traditionele wijze met de hand steenblokken wil splijten, boor je eerst met de hamerboor op regelmatige afstand gaten voor in de steen langs de breuklijn. Vervolgens sla je daar de splijtwiggen in, totdat uiteindelijk, met een zacht knappen, de steen onder de druk bezwijkt en splijt: altijd weer een indrukwekkend schouwspel!

Steen met de hand slijpen en polijsten

Voor het met de hand slijpen van steen is er een keuze uit verschillende slijpmiddelen, zoals schuurpapier, slijpsteen en slijpmiddelen van diamant. Op het eerste gezicht is schuurpapier het voordeligste schuurmiddel. De duurdere slijpstenen of diamanten slijpmiddelen echter, blijven niet alleen veel langer scherp, maar hebben nog meer voordelen. Slijpstenen passen zich bijv. optimaal aan de vorm van de sculptuur aan, wat vooral bij strakke vormen heel praktisch is. Diamanten slijpmiddelen blijven niet alleen beduidend langer, maar ook gelijkmatiger scherp, wat het werken een stuk lichter maakt, vooral in het begin wanneer er nog relatief veel materiaal weggehaald moet worden. Voor de afwerking gebruik je tenslotte jute doek, polijstpoeder en -pasta voor de harder steensoorten.